Het iconische beeld van het meisje in de deur van een goederenwagon die op het punt staat vanuit Westerbork te vertrekken naar Auschwitz is in het collectieve geheugen van Nederland gegrift. Jarenlang werd gedacht dat het hier om een anoniem Joods meisje ging. In 1994 kreeg dit meisje een naam: Settela. Journalist Aad Wagenaar haalde Settela na een lange zoektocht uit de anonimiteit.

Over die zoektocht en het verhaal van Settela maakte Cherry Duyns een documentaire voor de VPRO. Op 13 mei wordt deze documentaire vertoond in de Kenniskeuken van de Bibliotheek in Gennep.

Anne Frank is het meisje dat een van de gezichten van de Holocaust is. Vanaf 1994 gaf Settela eveneens gezicht aan die verschrikking. Zij was echter geen Joods meisje. Aad Wagenaar kwam er tijdens zijn zoektocht achter dat dit meisje Settela Steinbach heet en dat zij stamt uit een Sinti familie uit Born. De film waarin Settela naar de camera kijkt is gemaakt door Rudolf Breslauer, een Joodse fotograaf die in kamp Westerbork was geïnterneerd. Hij legde in opdracht van kampcommandant Gemmeker het leven in Westerbork vast.

Op 19 mei 1944 vertrok de trein met Settela en 244 andere Sinti en Roma naar Auschwitz. Van de familie Steinbach overleefde alleen vader Heinrich de Tweede Wereldoorlog, In 1946 stierf hij op 44-jarige leeftijd, naar verluidt van verdriet.

Gennepse connectie

Bij het maken van de film werd Breslauer geassisteerd door Karl Jordan. Hij was een van de oprichters van de Gennepse textielfabriek DACO en woonde in de Emmastraat. Het gezin Jordan verbleef lange tijd in kamp Westerbork, waarschijnlijk omdat Karl met Breslauer aan de film werkte. De Gennepse Riek (Achterberg) – Roosenboom was hulp in de huishouding bij de familie Jordan. Zij stuurde pakketjes naar Westerbork. De band met de familie Jordan is door Riek altijd gekoesterd. Na de oorlog bleef het contact bestaan. Vader Arthur Jordan dankt in een brief uit 1946 Riek voor haar inspanningen en vertelt haar dat het merendeel van zijn familie is vermoord in de concentratiekampen. Arthur en zijn vrouw overleefden Theresienstadt. In Auschwitz en Dachau zijn hun familieleden omgekomen. In de brief aan Riek zegt hij “want u weet wat Auschwitz bedoeld!”

Tijdens zijn zoektocht ontmoette Aad Wagenaar in een woonwagenkamp in Spijkenisse Crasa Wagner. Zij wist hem te vertellen wie het meisje in de wagon was. Settela gaf specifiek een gezicht aan de Holocaust die door de nazi’s op de Sinti en Roma werd uitgevoerd vanaf 1944. Pas sinds de jaren zeventig is geleidelijk meer aandacht ontstaan voor het lijden van de Sinti en Roma onder het naziregime. Dat hiervoor eindelijk erkenning is gekomen betekent veel voor de nazaten van Sinti en Roma. Met de vertoning van deze film besteedt Gennep aandacht aan dit specifieke verhaal van de bezetting tijdens WO II. Overigens vindt enkele dagen later, op 18 mei om 15.00 uur een concert plaats in de protestantse kerk van Gennep. Zigeunerorkest Brandt brengt daarmee een ode aan de Sinti en Roma-slachtoffers van de Holocaust.

Aanmelden

De filmvoorstelling begint om 20.00 uur in de Kenniskeuken, Bibliotheek Gennep. Aanmelden is verplicht via reserveringen@museumhetpetershuis.nl Entree is vrij, donatie is welkom.